Jeoloji Uzmanı Prof. Dr. Şener Üşümezsoy, son dönemde sık sık gündeme gelen “Marmara’da büyük deprem” tartışmalarına ilişkin yeni açıklamalarda bulundu. Üşümezsoy, İstanbul ve çevresinde 7.0 büyüklüğünün üzerinde bir depremin olma ihtimalinin düşük olduğunu belirterek, “Marmara Denizi’nde 8.0 büyüklüğünde deprem bekleyenler yanlış hesap yapıyor” dedi.
“Adalar bölgesi kırılma değil, çökme yapısına sahip”
1999 Gölcük depreminin ardından birçok uzman tarafından Adalar bölgesinin “büyük depremin merkezi” olarak gösterildiğini hatırlatan Üşümezsoy, bu görüşe katılmadığını ifade etti.
Uzmanlar Marmara Denizi'ndeki Depremi Değerlendirdi
Üşümezsoy, “Adalar dediğimiz bölge kuzey-güney yönünde genişlerken çökme yapısına sahiptir. Silivri ve Tekirdağ çukurları da bu gerilme sonucu oluşmuştur. Kuzey Anadolu Fayı Adalar’dan değil, Yalova-Çınarcık hattından geçer. Adalar fayı ise sıkışmadan ziyade gerilme hareketi gösterdiği için çökmektedir” açıklamasında bulundu.
“Marmara’da 8 büyüklüğünde deprem mümkün değil”
Üşümezsoy, deprem büyüklüğünün, yırtılan fayın uzunluğu ve derinliğiyle doğrudan ilişkili olduğunu belirtti. Deprem enerjisinin yırtılan yüzey alanına göre hesaplandığını ifade eden Üşümezsoy, bu ilişkiyi şu örnekle açıkladı:
1 km çapındaki kırılma 4.0 büyüklüğünde,
3 km çapında kırılma 5.0 büyüklüğünde,
10 km’ye 10 km (100 km²) büyüklüğünde kırılma 6.0 büyüklüğünde,
1000 km² yüzey alanı kırıldığında 7.0 büyüklüğünde,
10 bin km² kırılma ise 8.0 büyüklüğünde deprem oluşturur.
“Marmara Denizi’nin tamamı 150 kilometre uzunluğunda ve birçok bölgesinde 10 kilometre derinlik bile yok. 8.0 büyüklüğünde bir deprem için 400 kilometre uzunluğunda ve 15 kilometre derinliğinde bir fayın yırtılması gerekir. Bu fiziken mümkün değil” ifadelerini kullandı.
Deprem Erken Uyarı Sistemleri Nasıl Çalışıyor?
“1894’te kırılan fay yeniden kırılmaz”
Prof. Dr. Şener Üşümezsoy, Marmara Denizi’nin içindeki Yalova–Yeşilköy hattında uzanan 65 kilometrelik fayın 1894 yılında kırıldığını hatırlatarak, “Bir fay bir kez kırıldığında, tekrar kırılabilmesi için onu geren stresin yeniden birikmesi gerekir. 17 Ağustos 1999 depremi bu stresin büyük kısmını boşalttı. Dolayısıyla Marmara’da söylendiği kadar büyük bir enerji kalmadı,” dedi.
“Beklenen büyük deprem değil, yerel sarsıntılar”
Üşümezsoy, Marmara bölgesinde 7’nin üzerinde bir depremin olasılığının düşük, ancak küçük ve orta ölçekli depremlerin süreceğini vurguladı. Üşümezsoy, “Marmara Denizi’nde farklı gerilme ve çökme sistemleri var. Bu nedenle zaman zaman sarsıntılar yaşanabilir, ancak bu sarsıntılar kıtasal ölçekte bir yıkıma neden olacak büyüklükte değildir” değerlendirmesini yaptı.
