Yıllardır genç nesiller için başarının yegane anahtarı olarak görülen üniversite diploması, dijital devrimin gölgesinde cazibesini kaybediyor.
İngiliz medya kuruluşu The Economist tarafından yayımlanan çarpıcı bir analiz, Z kuşağının kariyer planlamasında radikal bir rota değişikliğine gittiğini ortaya koydu. Yapay zekanın (AI) beyaz yakalı işleri tehdit etmesi ve hızla artan eğitim maliyetleri, gençleri "elinin hamuruyla" iş yapmaya, yani teknik ve fiziksel beceri gerektiren mesleklere yönlendiriyor.
Üniversiteye Güven Düştü
Habere göre, üniversite eğitimine bakış açısı son 15 yılda dramatik bir değişim yaşadı. ABD’de yapılan güncel anketler, 2010 yılında halkın yüzde 75’i tarafından "çok önemli" olarak görülen üniversite diplomasının, bugün ancak yüzde 33’lük bir kesimden destek alabildiğini gösteriyor.
Bu düşüşün arkasında yatan temel sebep ise ekonomik gerçekler. Kamu üniversitelerindeki eğitim ücretlerinin son 30 yılda enflasyondan arındırılmış haliyle iki katına çıkması, gençleri mezuniyet sonrası devasa bir borç yüküyle baş başa bırakıyor. Daha da çarpıcı olanı, lisans mezunu gençlerin yarısından fazlasının şu anda diploma gerektirmeyen işlerde çalışıyor olması, "akademik yatırımın geri dönüşü" tartışmalarını alevlendiriyor.
"Hey Yapay Zeka, Bakır Boruyu Bükebilir misin?"
Yapay zekanın giriş seviyesindeki ofis işlerini, veri analizini ve hatta yazılım kodlarını devralmaya başlaması, fiziksel emek gerektiren işlerin değerini "altın" seviyesine çıkardı. Londra metrosundaki bir reklamda yer alan "Hey yapay zeka, şu bakır boruyu bükebilir misin? Üzgünüm, bunu yapamam" sloganı, dijitalleşemeyen mesleklerin yeni dönemdeki dokunulmazlığını özetliyor.
23 yaşındaki elektrikçi Jacob Palmer’ın, "Veri merkezlerini ben kablolayacağım, yapay zeka değil" sözleri, yeni nesil zanaatkarların özgüvenini yansıtıyor. Veriyi işleyen yapay zeka olsa da, o verinin akacağı fiziksel altyapıyı kuracak bir insan eline duyulan ihtiyaç her geçen gün artıyor.
2030’da Büyük İş Gücü Krizi Kapıda
Dünya genelinde teknik eleman açığı korkutucu boyutlara ulaşıyor. The Economist'in verilerine göre:
ABD’de: Yarı iletken sektöründeki işlerin yüzde 60’ının 2030 yılına kadar boş kalacağı öngörülüyor.
İngiltere’de: 2027 yılına kadar mevcut kaynakçıların yarısının emekli olmasıyla 35 bin kişilik dev bir açık oluşması bekleniyor.
Uzmanlar, bu açığı kapatmak için İsviçre modelinde olduğu gibi, mesleki eğitim ile akademik yol arasında geçişkenliği sağlayan sistemlerin acilen kurulması gerektiğini vurguluyor.
İşte Geleceği En Parlak "Garanti" Meslekler
Yapay zeka çağında işsizlik korkusu yaşamak istemeyen gençler için en güvenli limanlar artık ofisler değil, şantiyeler ve atölyeler. Habere göre geleceğin en garanti meslekleri olarak şunlar gösteriliyor:
Elektrikçilik
Kaynakçılık
Teknisyenlik (Enerji ve Sanayi)
Gençler artık masabaşı işlerin monotonluğu ve yapay zeka tehdidi yerine, somut bir üretim yapabildikleri ve dijital dönüşümün "dokunamadığı" alanlarda kariyer yapmayı tercih ediyor.
