Kış uykusundan çıkan kahverengi kokarca böceği, Türkiye’de yeniden gündemde. Sakarya, Samsun, Trabzon ve Giresun başta olmak üzere birçok ilde hem evlerde hem de tarım alanlarında yoğun şekilde görülmeye başladı.
Halk arasında “dünyanın sonunu getirecek böcek” olarak anılan bu istilacı tür, hızlı çoğalma kapasitesiyle hem tarımsal üretimi hem de yaşam alanlarını tehdit ediyor. Uzmanlar, bu böceğe karşı ülke çapında koordineli mücadele çağrısında bulunuyor.
Karadeniz’den Marmara’ya Yayılıyor
Türkiye’de ilk olarak 2017 yılında tespit edilen kahverengi kokarca böceği, özellikle son birkaç yılda Karadeniz bölgesinde nüfusunu hızla artırdı. Son günlerde Adapazarı’nda bir binayı tamamen sarması sosyal medyada gündem olurken, Ünye, Giresun, Trabzon ve Samsun illerinden de benzer görüntüler gelmeye başladı.Sakarya’nın Ferizli ve Söğütlü ilçelerinde de evleri istila eden ve tarım ürünlerine ciddi zararlar veren böcekler, vatandaşlarda büyük tedirginlik yarattı.
Yerel Yönetimler Harekete Geçti
Ferizli Kaymakamı Muhammed Kaya, istilaya karşı topyekûn mücadele çağrısı yaparak, İlçe Tarım Müdürlüğü’nün talimatları doğrultusunda geniş çaplı ilaçlama yapılacağını duyurdu. Samsun’un Salıpazarı ilçesinde ise Tarım ve Orman Müdürlüğü ekipleri, böceklerin kontrolü için “cezbet-öldür” yöntemini sahada uygulamaya başladı. Bu yöntemde, böcekler özel feromon tuzaklarıyla cezbedilerek etkisiz hale getiriliyor.
“Uzun Soluklu Bir Mücadele Gerekiyor”
Trabzon İl Tarım ve Orman Müdürlüğü Bitkisel Üretim ve Bitki Sağlığı Şube Müdürü Gürsel Çakıroğlu, kahverengi kokarcayla mücadelenin kısa vadede sonuç vermesinin zor olduğunu vurguladı. Çakıroğlu, “Bu türle savaş uzun soluklu bir süreçtir. Evlere yoğun saldırı var. 9 ilçede, 9 ekiple biyosidal ilaçlama yapıyoruz. Vatandaşlarımız bina içinde da ilaçlama yaparak bize destek olmalı” dedi.
Turan, böceklerin genellikle tuğla aralarında, ahşap yüzeylerde ve çatı boşluklarında kış uykusuna yattığını, bu nedenle bu alanların dikkatlice temizlenmesi gerektiğini belirtti.
Bilim İnsanlarından Ciddi Uyarı
Marmara Üniversitesi Biyoloji Bölümü öğretim üyesi Dr. Yavuz Turan, Hürriyet’e yaptığı açıklamada, böceğin yayılım alanının artık yalnızca Karadeniz’le sınırlı olmadığını söyledi. Turan, “Şu anda bu türün dağılımı tüm Karadeniz ve Marmara’nın kuzeyine kadar uzanıyor. Adana, İzmir ve Bilecik çevresinde de tespit ettik. Eğer mücadele etkili olmazsa tüm Türkiye’ye yayılması mümkün” ifadelerini kullandı.
Turan, bu tehdidin “geçici bir durum” olarak görülmemesi gerektiğini, kalıcı ve bilimsel bir mücadele planı hazırlanmasının zorunlu olduğunu vurguladı.
Tarım ve Ekonomi İçin Büyük Tehdit
Kahverengi kokarca böceği, özellikle fındık, mısır, sebze ve meyve üretiminde ciddi verim kayıplarına yol açıyor. Bitkilerin özsuyunu emerek yaprakların kurumasına ve meyvelerin şekil bozukluğu yaşamasına neden olan bu tür, üreticiler için milyonlarca dolarlık ekonomik zarara yol açabiliyor.
Uzmanlar, hem tarımsal kayıpların önlenmesi hem de halk sağlığının korunması için devlet, yerel yönetimler ve vatandaşların ortak hareket etmesi gerektiğini belirtiyor.
