Her yıl milyarlarca insan uluslararası seyahate çıkıyor ve bu yolculukların önemli bir kısmında sağlık sorunları yaşanıyor. Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Uzmanı Dr. Dilek Leyla Mamçu, seyahat edenlerin yaklaşık yüzde 65’inin az ya da çok etkilendikleri bir sağlık problemine maruz kaldığını belirtiyor.
Seyahat Enfeksiyonları Üç Başlıkta Toplanıyor
Dr. Mamçu, seyahatle ilişkili sağlık sorunlarını üç grupta ele alıyor: bulaşıcı hastalıklar, yolculuğun kendisinden kaynaklanan problemler ve çevresel koşullara bağlı rahatsızlıklar. Tropikal bölgelerde sıtma, sarı humma, dengue, Zika, kolera, tifo ve hepatit gibi hastalıklar sık görülürken; kirli su ve yiyecekler seyahat ishaline yol açabiliyor. Ayrıca jet lag, uzun yolculuklarda pıhtı oluşumu, araç tutması, yüksek irtifa hastalığı ve güneş çarpması gibi sorunlarla da karşılaşmak mümkün.
Risk Gelişmekte Olan Ülkelerde Daha Yüksek
Yılda 1,2 milyar kişinin uluslararası seyahat ettiğini, bu sayının 2030’da 2 milyara çıkmasının beklendiğini aktaran Mamçu, özellikle Afrika, Güney Asya ve Güney Amerika’nın bazı bölgelerinde riskin daha fazla olduğunu belirtiyor. Bu durumun temel sebebi, hijyen ve sanitasyon koşullarının yetersizliği.
Seyahat Öncesi Hazırlık
Dr. Mamçu, seyahat edeceklerin planlanan yolculuktan en geç dört hafta önce Seyahat Hastalıkları Kliniklerine başvurması gerektiğini vurguluyor. Dünya Sağlık Örgütü (WHO) ve ABD Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezi’nin (CDC) verileri, gidilecek ülkeye göre güncel aşı ve koruyucu önlemler hakkında bilgi sağlıyor. Sahra Altı Afrika ve Uzak Asya gibi bölgelere seyahatlerde mutlaka aşılamanın yapılması gerektiği belirtiliyor.
Mamçu, bazı yolcuların “yüksek riskli” grupta yer aldığını belirtiyor. Kronik hastalığı olanlar, immün yetmezliği bulunanlar, yaşlılar, çocuklar, hamile ve emziren kadınlar bu grupta sayılıyor. Ayrıca uzun süreli yolculuk yapanlar, sırt çantalı gezginler ve insani yardım çalışanları da daha dikkatli olmalı.
Seyahat Sonrası Belirtiler Hafife Alınmamalı
Uzmanlar, seyahat dönüşünde altı hafta içinde ateş, sarılık, baş ağrısı, uykuya eğilim, kanama veya nörolojik belirtiler görülmesi halinde vakit kaybetmeden bir sağlık kuruluşuna başvurulmasını öneriyor. Özellikle sıtma, en sık rastlanan ateşli hastalık olarak öne çıkıyor ve kuluçka süresi bir yıla kadar uzayabiliyor.
Türkiye, hijyen ve altyapı koşulları açısından WHO tarafından riskli ülkeler arasında gösterilmiyor. Ancak Güneydoğu ve Çukurova’da sıtma, Güneydoğu’da tifo ve amipli dizanteri, bazı Karadeniz ve İç Anadolu illerinde ise Kırım-Kongo Kanamalı Ateşi gibi hastalıkların görülebildiğine dikkat çekiliyor.
