NASA, Mars verileriyle Salda Gölün’ü inceleyecek!
- Yazdir
- Arttir - Azalt
- Yorum 0
Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı ile İstanbul Teknik Üniversitesi (İTÜ) bilim insanlarının ortak yürüttüğü Salda Gölü’nün mikrobiyal ekolojisinin tespit edilmesine yönelik proje tamamlandı.
Projeden elde edilen neticelerin, NASA (Amerikan Havacılık ve Uzay Dairesi) tarafından kızıl gezegenden getirilecek verilerden elde edilen sonuçlarla karşılaştırılması hedefleniyor.
MARS GÖRÜNTÜSÜNE BENZETİLMİŞTİ
Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığınca Özel Çevre Koruma Bölgesi ilan edilen Salda Gölü’nde doğal güzelliğin korunmasına yönelik çalışmalar devam ederken, bir taraftan da bilimsel projelere de ev sahipliği yapılıyor.
NASA’nın, Burdur’daki Salda Gölü’ne ilişkin geçen sene resmi Instagram hesabında yapılan paylaşımda, gölün içindeki kayalar Mars gezegeninin milyarlarca sene önceki görüntüsüne benzetilmişti.
Gölün Mars’a benzerliğine ilişkin Tabiat Varlıklarını Koruma Genel Müdürlüğü ile İTÜ Maden Fakültesi Jeoloji Mühendisliği ile İnşaat Fakültesi Çevre Mühendisliği bölümleri arasında geçen sene haziran ayında yapılan iş birliğiyle “Salda Gölü’nün Mikrobiyal Ekolojisinin İleri Moleküler Taktiklerle (Metabarkodlama) Tespit Edilmesi ve Jeomikrobiyolojik Karakteristiklerinin Haritalanması Araştırma ve Geliştirme Projesi” başlatılmıştı.
Tabiat Varlıklarını Koruma Genel Müdür Yardımcısı Dr. Beyhan Oktar, Aralık 2021’de tamamlanan projenin ayrıntılarını anlattı.
Oktar, 2019 senesinde NASA’nın bilim insanları ile İTÜ Jeoloji Mühendisliği Bölümü Öğretim Mensubu Prof. Dr. Nurgül Balcı’nın Salda Gölü’nde ortak çalışmalar yürüttüğünü anımsatarak, NASA’nın Salda Gölü’ne ilişkin Mars’taki Jezero kraterine benzerliğine ilişkin paylaşımının sonrasında farkındalık oluştuğunu belirtti.
“AZİM ISIMLI UZAY ARACI DÖNDÜĞÜNDE, NUMUNELERDE ÇIKAN NETICELERE GÖRE EŞLEŞTİRME YAPILACAK”
Bu kapsamda Bakanlık öncülüğünde çalışmaların yürütülmesi konusunda harekete geçtiklerini anlatan Oktar, şunları belirtti:
“İstanbul Teknik Üniversitesindeki hocalarımızla istişarelerimiz oldu ve bir proje geliştirdik. Bu projede Salda’nın Mars’taki kayaçlarla benzerliğinin yeniden araştırılması ve yeni türlerin ortaya konulması hedeflendi. Özellikle DNA bazlı tetkikler yapıldı ve burada çok mühim DNA gen dizileri ortaya konuldu. NASA tarafından gönderilen Perseverance (Azim) isimli uzay aracı döndüğünde, numuneler geldiğinde çıkan neticelere göre eşleştirme yapılması planlanıyor.” diyerek konuştu.
“NASA, ‘MARS’TA YAŞAM VAR MI’ SORUSUNU ARAŞTIRIYOR”
Oktar, proje kapsamında yürütülen DNA bazlı çalışmaların ITU-BOUN Mikrobiyal Ekoloji Grup Başkanı (MEG) Prof. Dr. Orhan İnce ve ekibi tarafından yapıldığını bildirdi.
Proje kapsamında gölün hepsinde hem suyun içerisinde hem de civarındaki mühim hassas noktalardan numuneler alındığını anlatan Oktar, şu şekilde devam etti:
“Bunu özellikle dalgıçlarımız da çalıştı, hocalarımız da tek tek ekipleriyle numune alma çalışmalarında yer aldı. NASA esasında bütün dünyanın merak ettiği ‘Mars’ta yaşam var mı?’ sorusunun yanıtını araştırıyor. Bizim yaptığımız çalışma, Salda’nın Mars’la benzerliğinden dolayı Mars’taki hayat izlerine dair mühim bir veri bankası sağlamış olacak. Ardından da gelen örneklerin NASA tarafından analizi ve açıklanmasıyla bizim örneklerimizin neticelerinin karşılaştırılması hedefleniyor.”
SALDA’NIN MİKROBİYALİT HASSASİYET HARİTASI ÇIKARILDI
Çalışmayla Salda Gölü’nde mikrobiyalit hassasiyet haritalarının çıkarıldığını bildiren Oktar, bu kapsamda haritalamanın Salda’nın koruma önlemlerine rehber olarak kullanılmasının da planlandığını belirtti.
Oktar, proje neticelerine ilişkin ayrıntıların bir çalıştay ile yakın zamanda uluslararası akademik camiayla paylaşılması yönünde hazırlıkları olduğunu da kaydetti.
“GÖLÜN MUTLAKA KORUNMASI GEREKTİĞİ BU PROJEYLE TEYİT EDİLİYOR”
Proje, Salda Gölü’nde Jeomikrobiyoloji, Jeokimya, Stromatolit oluşumuna ve Mars’ta hayatın izlerini taşıyacak biyoiz potansiyeline yönelik çalışmalar İTÜ Maden Fakültesi Jeoloji Mühendisliği Bölümü Jeomikrobiyoloji Başkanı Prof. Dr. Nurgül Balcı; Mikrobiyal Ekolojisinin İleri Moleküler Taktiklerle belirlenmesiyle alakalı çalışmalar ise ITU-BOUN Mikrobiyal Ekoloji Grup Başkanı Prof. Dr. Orhan İnce yürütücülüğünde tamamlandı.
Projeyle, Salda Gölü’ne ait tür çalışmaları ilk defa ileri moleküler taktiklerle detaylandırılıp, patentlenmesine olanak sağlayacak veriler üretildi.
Öte yandan, gölün mikrobiyolojik yapısının çok zengin olduğu ve mikrobiyel olarak çok mühim ipuçlarını barındıran mikroorganizmaların yaşadığı Salda Gölü’nün mutlak korunması gerektiği de bu proje ile teyit ediliyor.
