YKS öncesi doğru beslenme, kaliteli uyku ve kaygıyı yönetme becerisi, öğrencilerin sınav performansını doğrudan etkiliyor. Uzmanlar sade yiyecekler, dijital detoks ve nefes egzersizleri öneriyor.
Sınav Öncesi Dönemde Nelere Dikkat Etmeli?
Türkiye genelinde milyonlarca öğrenci, üniversite hayalleri için Yükseköğretim Kurumları Sınavı’na (YKS) hazırlanırken, Diyetisyen Fatma Betül Çelebi ve Klinik Psikolog Sermin Bozbağ, sınav öncesi dönemin kritik noktalarına dair önemli uyarılarda bulundu. Her iki uzman da, başarıya sadece ders çalışarak değil, beden ve zihin sağlığını birlikte yöneterek ulaşılabileceğini vurguladı.
Doğru Beslenme Başarıyı Destekler
Diyetisyen Çelebi’ye göre sınavdan bir gün önce ve sınav sabahı ne yenildiği, performansı doğrudan etkileyebilir. Özellikle dışarıdan alınan tavuk, soslu veya mayonezli gıdalar mide sorunlarına yol açabileceğinden kaçınılmalı. “Evde hazırlanmış, sade ve güvenilir yiyecekler tüketilmeli,” diyen Çelebi, sınav sabahı mutlaka kahvaltı yapılması gerektiğini belirtti.
Kahvaltıda ise öğrencinin alışık olduğu besinler tercih edilmeli: peynir, haşlanmış yumurta, zeytin ve ceviz gibi basit, sindirimi kolay, enerji verici besinler öneriliyor. Salam, sucuk gibi tuzlu gıdalar ise sınav sırasında susuzluk yaratabilirken; kuru kayısı ve kuru erik gibi lifli gıdalar da sindirim sistemini zorlayabileceği için önerilmiyor.
Kafein ve Şekerden Uzak Durun
Sınavdan önceki gün kafeinli içeceklerden kaçınılmalı, çünkü bu içecekler uyku düzenini bozarak sınav sabahı yorgun hissettirebilir. Aynı şekilde, enerji vermesi için sınav öncesinde şekerli gıdalara yönelmek de kan şekerinde ani dalgalanmalara neden olarak dikkat dağınıklığına yol açabilir. Küçük bir tam buğday sandviç veya birkaç kraker gibi karbonhidrat ve proteini dengeli içeren atıştırmalıklar, daha güvenli bir seçim.
Kaygı Doğaldır, Ama Doğru Yönetilmeli
Klinik Psikolog Sermin Bozbağ, sınav öncesi kaygının tamamen yok edilmesinin değil, yönetilmesinin önemli olduğunu vurguladı. “Hafif kaygı, dikkati artırabilir ama kontrolsüz kaygı, beden belirtilerine odaklanmaya neden olur ve performansı düşürür” diyen Bozbağ, öğrencilerin pozitif iç konuşmalarla kendilerini motive etmelerinin önemini hatırlattı.
Nefes Egzersizleriyle Zihinsel Toparlanma
Bozbağ, sınav esnasında dikkat dağılırsa uygulanabilecek 10-15 saniyelik basit nefes egzersizlerinin zihni toparlayabileceğini söyledi. “Bu sınav her şeyimi belirlemiyor” gibi telkinler, öğrencilerin üzerindeki baskıyı azaltırken, uyku hijyenine dikkat etmek de zihinsel performansı artırıyor. Ekranlardan uzak durmak, sakin bir akşam geçirmek ve düzenli uyku, sınav sabahına daha enerjik başlanmasını sağlıyor.
Ebeveynlere Uyarı: Kıyaslamayın, Destek Olun
Ailelerin de bu süreçte önemli bir rolü var. Bozbağ, anne babaların çocuklarını başka öğrencilerle kıyaslamamaları, eleştiriden uzak durmaları ve beklenti baskısı yaratmamaları gerektiğini belirtti. “Destekleyici ve anlayışlı bir tutum, çocuğun güven duygusunu pekiştirir,” diyen Bozbağ, ailelerin kendi kaygı düzeylerini de fark etmeleri gerektiğine dikkat çekti. Gerekirse ebeveynlerin de nefes egzersizleriyle kendilerini rahatlatması, çocuklarına daha etkili destek sunmalarını sağlayabilir.
