Türkiye son yıllarda alışılmadık hava olaylarına sahne oluyor. Uzmanlara göre, eskiden “yüzyılda bir” görülen tropikal siklonlar ve ani yağışlar, artık neredeyse her yıl yaşanıyor. Tekirdağ Namık Kemal Üniversitesi (NKÜ) Coğrafya Bölümü Öğretim Üyesi Dr. İlker Eroğlu, iklim değişikliğinin etkilerinin ülkemizde giderek daha görünür hale geldiğini vurguladı.
“Yüzyılda Bir Olaylar Artık Her Yıl Yaşanıyor”
Eroğlu, geçmişte de ani hava olaylarının yaşandığını ancak bu olayların sıklığının belirgin biçimde arttığını belirtti. “Eskiden yüzyılda bir görülen hava olayları, günümüzde neredeyse her yıl görülmeye başlandı,” diyen uzman, bu durumun küresel ısınma ve iklim değişikliğinin doğal bir sonucu olduğuna dikkat çekti.
İklim değişikliğinin yalnızca sıcaklık artışına değil, aynı zamanda yağış rejimlerinin bozulmasına da yol açtığını belirten Eroğlu, “Yağış artıyor derken bu artış tüm Türkiye’de eşit değil. Bazı bölgelerde kısa sürede aşırı yağışlar yaşanıyor ve bu da sellerle birlikte ciddi afetlere neden oluyor,” dedi. Bu durumun tarım arazilerine, altyapıya ve doğal ekosistemlere zarar verdiğini ifade etti.
En Fazla Etkilenen Bölgeler Ege ve Marmara
Eroğlu’na göre, Ege ve Marmara kıyıları son yıllarda ani yağış ve tropikal siklonlardan en çok etkilenen bölgeler arasında. Bu alanlarda deniz üzerinden gelen nemli hava kütleleri, kısa sürede yoğun yağışlara neden oluyor. Özellikle kentleşmenin arttığı bölgelerde bu yağışlar sel ve taşkın riskini ciddi biçimde yükseltiyor.
Tropikal Siklonların Oluşumu
Dr. Eroğlu, bu hava olaylarının oluşum sürecini de şöyle açıkladı: “Akdeniz üzerinden gelişen bu sistemler, düşük basınç alanlarıyla karakterizedir. Sıcak ve soğuk hava kütleleri karşılaştığında saat yönünün tersinde dönerek batı rüzgarlarının etkisiyle Türkiye’ye ulaşır. Akdeniz üzerindeki nem yoğunluğu artınca, bu hava kütleleri Ege ve Marmara kıyılarına bol miktarda yağış taşır.”
Bu süreç, gök gürültülü sağanaklar, yıldırımlar ve şimşeklerle birlikte kuvvetli rüzgârların görülmesine neden oluyor.
İklim Değişikliğiyle Mücadelede Acil Önlemler Alınmalı
Eroğlu, özellikle şehirlerde meydana gelebilecek ani taşkın ve sel riskine karşı meteorolojik erken uyarı sistemlerinin önemine değindi. “Kentlerde bu tür hava kütleleri son derece dikkatle izlenmeli. Altyapı planlamaları, değişen iklim koşullarına uygun şekilde yenilenmeli,” dedi.
Uzmanlar, Türkiye’nin iklim değişikliğinden en çok etkilenen Akdeniz kuşağındaki ülkelerden biri olduğunu hatırlatarak, sera gazı salınımlarının azaltılması, yeşil alanların korunması ve sürdürülebilir şehir planlaması gibi adımların hayati önem taşıdığını belirtiyor.
