Cumhurbaşkanlığı İletişim Başkanı Burhanettin Duran, Haliç Kongre Merkezi’nde düzenlenen TRT Uluslararası Çocuk Medyası Zirvesinde yaptığı konuşmada, çocukların dijital dünyada karşılaştığı risklere karşı kapsamlı bir mücadele yürütüldüğünü belirtti.
Zirvenin, çocukların geleceğini şekillendirecek üretken fikirlerin ortaya çıkmasına katkı sağlaması temennisinde bulunan Duran, çocukların insanın en saf hâlini temsil ettiğini, onları maddi ve manevi tehlikelerden korumanın toplumsal bir sorumluluk olduğunu vurguladı.
Dijital Dünyaya Doğan Bir Nesil
TÜİK’in 2024 verilerine göre 6-10 yaş arası çocukların internet kullanım oranının yüzde 87,9 olduğunu hatırlatan Duran, bu oranın yalnızca çocukların dijital ortama doğduğunu değil, geleceğin tamamen dijital bir nesille şekilleneceğini gösterdiğini ifade etti. Sosyal medya platformları, dijital oyunlar ve video içeriklerin artık çocukların öğrenme ve sosyalleşme süreçleri üzerinde belirleyici hâle geldiğini söyleyen Duran, risklerle fırsatların aynı anda var olduğunu ancak doğru yönlendirme yapılmadığında tehditlerin ağır basabileceğini bildirdi.
Ekranlardan kaçınmanın artık mümkün olmadığını belirten Duran, dijital araçların çocukların dünyasında “dijital dadı” gibi bir etki oluşturduğunu söyledi. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın eşi Emine Erdoğan’ın “Gelin, çocuklarımızı bu dijital dadıların elinden kurtaralım” çağrısını hatırlatan Duran, ailelerin çocuklarına eşlik eden dijital içeriklerin kimler tarafından üretildiğini ve ne tür mesajlar taşıdığını yakından takip etmeleri gerektiğini vurguladı. Aksi hâlde şiddeti normalleştiren, aile değerleriyle çelişen veya çocukların psikolojik gelişimini olumsuz etkileyen içeriklerin çocukların dünyasına sızabileceğini ifade etti.
Duran, dijitalleşmeyle birlikte algoritmaların medya tüketiminde belirleyici rol oynadığını söyledi. Bu algoritmaların çocuklara farkında olmadan çeşitli mesajlar taşıyabileceğini belirterek, yüz yüze iletişimde azalma, dikkat dağınıklığı ve bilişsel gelişimde bozulma gibi risklere özellikle dikkat çekti. Çocukları şiddet ve uygunsuz içerikten korumak için ailelerin daha bilinçli ve aktif bir rol üstlenmesi gerektiğini vurguladı.
Farklı kültürlerden çizgi filmler ve dijital içeriklerin çocukların dünyasına hızla girdiğini belirten Duran, bu içeriklerin zararlı akımlar içermemesi gerektiğini ifade etti. Doğal ile kurgu arasındaki farkın bulanıklaştığı günümüzde, şiddetin ve bazı olumsuz davranışların normalleşmesi ihtimaline karşı çocukların hazırlanması gerektiğini söyledi. Bu konuda en büyük sorumluluğun ailelerde olduğunu vurguladı.
13 Maddelik Dijital Çocuk Hakları Sözleşmesi
Duran, Türkiye’nin çocukları dijital tehditlerden korumak amacıyla köklü çalışmalar yürüttüğünü hatırlattı. 2023-2028 Türkiye Çocuk Hakları Strateji Belgesi ve Eylem Planı’nın ardından 2025-2029 Dijital Dünyada Çocukların Güçlendirilmesi Eylem Planı’nın hayata geçirildiğini açıkladı.
Cumhurbaşkanı Erdoğan ve Emine Erdoğan’ın imzaladığı Dijital Dünyada Çocuk Hakları Sözleşmesi’nin Türkiye öncülüğünde uluslararası topluma sunulduğunu belirten Duran, 13 maddelik bu sözleşmenin dijital tehditleri görünür kılmayı, toplumu sorumluluk almaya çağırmayı ve küresel farkındalık oluşturmayı amaçladığını söyledi. Türkiye’nin hedefinin, çocuklara daha güvenli bir dijital gelecek sunmak olduğunu ifade etti.
Duran, TRT’nin televizyon kanalları, dijital platformları ve uluslararası etkinlikleriyle çocuklara güvenli içerik sunduğunu belirtti. TRT Çocuk, TRT Diyanet Çocuk ve tabii Çocuk markalarının ailelerin güvenle tercih ettiği platformlar hâline geldiğini söyleyerek, kurumun çocuk medyasında güçlü bir merkez haline geldiğini ifade etti.
Konuşmasının sonunda, dijital mecralarda çocukların fotoğraf ve videolarının kontrolsüz paylaşılmasının kötü niyetli kişiler tarafından kullanılabileceğine dikkat çeken Duran, aileleri dijital mahremiyet konusunda bilinçlenmeye çağırdı. Devlet kurumları, medya ve sivil toplum kuruluşlarının bu konuda önemli çalışmalar yürüttüğünü belirterek çocukları koruma mücadelesinin ortak sorumluluk olduğunu vurguladı.
