Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Teşkilatı Parlamenter Asamblesi’nin (AGİT PA) 23’üncü Sonbahar Genel Kurul Toplantısı, Türkiye Büyük Millet Meclisi’nin ev sahipliğinde İstanbul’da düzenleniyor.
“AGİT’in 50. Yılı: Diyalog ve İş Birliği Yoluyla Çok Taraflılığı Yeniden Canlandırmak” temasıyla gerçekleştirilen program kapsamında Parlamenter Konferansı, Akdeniz Forumu ve Daimi Komite oturumları da katılımcıları bir araya getirecek. Türkiye’den ve farklı ülkelerden parlamenterler, üst düzey bürokratlar ve yabancı misyon temsilcilerinin katıldığı toplantılar 19 Kasım’a kadar sürecek.
Küresel Sistem ve Eşitlik Vurgusu
Açılış oturumunda konuşan TBMM Başkanı Numan Kurtulmuş, yeni ve adil bir küresel düzenin ancak eşitlik temelinde inşa edilebileceğini belirtti. İnsanların doğuştan eşit olduğu anlayışının, ülkeler arasında da egemenlik bakımından geçerli olması gerektiğini vurgulayan Kurtulmuş, mevcut uluslararası yapının birkaç güçlü ülkenin çıkarları doğrultusunda şekillendiğini söyledi. Yeni dönemin üç temel ilkesinin “eşitlik, adalet ve hesap verebilirlik” olduğunun altını çizdi.
Srebrenitsa ve Hesap Verebilirlik Hatırlatması
Kurtulmuş, uluslararası toplumun geçmişte yaşanan acılardan yeterince ders çıkarmadığını dile getirerek Srebrenitsa Katliamı’na dikkat çekti. Aliya İzzetbegoviç’in “Unutulan soykırım tekrarlanır” sözünü hatırlatan Kurtulmuş, Gazze’de yaşananların da aynı çerçevede değerlendirilmesi gerektiğini belirtti. Küresel sistemin, soykırım ve insanlık suçlarına karşı daha etkin ve tutarlı bir mekanizma kurması gerektiğini ifade etti.
Rusya-Ukrayna Savaşı ve Türkiye’nin Rolü
Rusya-Ukrayna savaşının üçüncü yılına girerken küresel ölçekte bir güvenlik tehdidine dönüştüğüne dikkat çeken Kurtulmuş, Türkiye’nin başından beri diyalog ve diplomasiye dayalı bir çözüm için çaba gösterdiğini ifade etti. Savaşın sadece bölgesel değil, küresel güç dengelerini etkileme potansiyeli taşıdığını belirterek, esir takası ve tahıl koridoru anlaşmaları gibi insani adımlara öncülük etmeye devam edeceklerini söyledi.
Kafkasya’da Barış Umudu
Kafkasya’da uzun yıllardır süren gerginliğin Karabağ’ın işgalden kurtarılmasıyla yeni bir aşamaya geçtiğini belirten Kurtulmuş, Azerbaycan ve Ermenistan arasındaki barış görüşmelerinin AGİT’in temel yaklaşımına uygun şekilde ilerlediğini söyledi. İki ülke arasında sağlanacak kalıcı bir anlaşmanın bölgeye barış ortamı getireceği umudunu ifade etti.
AGİT’in Akdeniz ve Orta Doğu Rolü
AGİT’in Akdeniz ve Orta Doğu ülkeleriyle ilişkilerini geliştirmesinin önemine değinen Kurtulmuş, Akdeniz Forumu’nda Gazze konusunun ele alınacak olmasından duyduğu memnuniyeti dile getirdi. Filistin Devleti’nin AGİT PA bünyesinde yer alması gerektiğini vurgulayan Kurtulmuş, iki devletli çözüm gerçekleşmeden İsrail-Filistin çatışmasının sona ermeyeceğini belirtti.
Konuşmasını uluslararası hukuk vurgusuyla tamamlayan Kurtulmuş, İsrail’in Gazze’deki eylemlerinin uluslararası yargı organları tarafından takip edilmesi gerektiğini söyledi. Uluslararası Adalet Divanı ve Uluslararası Ceza Mahkemesi’nin etkinliğini göstermesi gerektiğini belirterek, insanlık suçlarının cezasız kalmamasının tüm dünya için kritik önem taşıdığını ifade etti.
