Son yıllarda Türkiye genelinde konut aidatlarında yaşanan ciddi artışlar, vatandaşların tepkisini çekmeye devam ediyor. Önceden sadece lüks sitelerde karşılaşılan yüksek aidatlar, artık neredeyse tüm toplu konut alanlarında kiralarla yarışır hale geldi. Bu soruna çözüm bulmak amacıyla Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı, yeni bir yasal düzenlemeyi gündeme aldı.
Bakan Murat Kurum, yeni yasama yılında devreye alınacak düzenleme ile site yönetimi hizmeti veren firmaların sınıflandırılacağını açıkladı. Bu kapsamda, herkesin “yönetim şirketiyim” diyerek sektöre girmesinin önüne geçilecek. Yetkilendirme sürecine tabi tutulacak şirketler, 7/24 denetime açık olacak. Amaç, hem şeffaflığı sağlamak hem de haksız aidat artışlarının önüne geçmek.
Aidatın Krediden Fazla Olması Kabul Edilemez
Bakan Kurum, konuyla ilgili yaptığı açıklamada, “Vatandaş evinin taksitini öderken aidatın daha yüksek olması kabul edilemez. Ne hukuka ne de vicdana sığar. Aidatları düşürecek bir sistem kurmalıyız” ifadelerini kullandı. Haksız fiyat artışlarında yaptırımların devreye sokulacağını belirten Bakan, vatandaşların mağduriyetini azaltacak bir yapı oluşturmayı hedeflediklerini vurguladı.
Gayrimenkul Uzmanı Mustafa Hakan Özelmacıklı ise, yapılacak düzenlemelerin yalnızca mali kontrolle sınırlı kalmayacağını belirtti. Yeni sistemde, site ve tesislerin teknik güvenliği de denetlenecek. Yangın önlemleri, zorunlu bakım süreçleri ve acil durumlara hazırlık gibi unsurlar da kapsamda olacak.
Aidat Artışlarında Sınır Var mı?
Mevcut Kat Mülkiyeti Kanunu’na göre kiracının ödeyeceği aidat, kira bedelini aşamıyor. Aidat artışlarının site yönetiminin keyfi kararıyla değil, genel kurul onayıyla yapılması gerekiyor. Kat malikleri, sulh hukuk mahkemelerine başvurarak fahiş artışlara itiraz edebiliyor. Bakanlığın, bu süreçlerin dışında yalnızca yönetim şirketlerine yönelik ceza ve yetki iptali uygulamaları olacak.
Uzmanlara göre ortalama bir aidatın, kira bedelinin %15’ini geçmemesi uluslararası normlara uygun kabul ediliyor. Aidatların yaklaşık %65’i personel giderlerine, %15’i enerji maliyetlerine, kalan %15’i ise bakım ve onarım harcamalarına ayrılıyor. Bu orantının dışına çıkan harcamaların gerekçeleri ise denetimlerde sorgulanacak.
Özelmacıklı, Bakanlığın aidat miktarlarına doğrudan müdahale yetkisinin bulunmadığını da hatırlattı. Ancak toplanan aidatların ve diğer gelirlerin nasıl harcandığı, planlanan bütçeye uygun olup olmadığı ve şirketlerin yasal açılış şartlarının karşılanıp karşılanmadığı gibi konularda denetimlerin artırılacağı belirtildi.
