Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı, olası bir staj borçlanması düzenlemesi öncesinde dikkat çeken bir adım attı.
Bakanlık, EYT (Emeklilikte Yaşa Takılanlar) düzenlemesi kapsamında toplam hak sahibi sayısını ve staj/çıraklık mağdurlarının sayısını netleştirmek amacıyla e-Devlet sistemi üzerinden veri güncellemesi gerçekleştirdi.
Bu gelişme, özellikle yıllardır “staj mağduru” olarak adlandırılan vatandaşlar arasında büyük merak uyandırdı.
e-Devlet’te Tarihler Güncellendi
Son günlerde birçok kullanıcı, e-Devlet üzerinden sigorta başlangıç tarihlerini kontrol ettiğinde değişiklik fark etti. Sosyal medyada paylaşılan ekran görüntülerine göre, bazı kişilerin ilk işe giriş tarihleri staj veya çıraklık dönemine göre geriye çekilmiş durumda görünüyor.
Bu durum, “staj başlangıcı emeklilikte dikkate mi alınacak?” sorusunu yeniden gündeme taşıdı. Ancak uzmanlar, bu değişikliğin henüz yasal bir hak doğurmadığını, yalnızca veri güncellemesi niteliğinde olduğunu vurguluyor.
“Hazırlık Niteliğinde”
Sosyal güvenlik uzmanlarına göre yapılan işlem, yasal düzenleme öncesi teknik bir hazırlık olabilir. Uzmanlar, bu adımın iki olası amaca hizmet ettiğini belirtiyor:
EYT’lilerin toplam sayısını ve staj/çıraklık yapan vatandaşların durumunu tespit etmek, olası maliyet hesaplamaları için veri oluşturmak.
Staj sürelerinin borçlanılarak emekliliğe sayılabilmesi için e-Devlet ve SGK altyapısını güncellemek.
Bu kapsamda, ilerleyen dönemde bir “staj borçlanması” düzenlemesinin gündeme gelme ihtimali güçlü görünüyor. Ancak henüz resmi bir açıklama veya Meclis kararı bulunmuyor.
Mevcut Yasal Durum: Staj Primleri Emekliliğe Sayılmıyor
Mevcut Sosyal Güvenlik Kanunu’na göre, staj ve çıraklık döneminde yatırılan sigorta primleri yalnızca kısa vadeli sigorta kollarını (iş kazası ve meslek hastalığı gibi) kapsıyor. Bu nedenle staj dönemi, emeklilikte sigorta başlangıç tarihi olarak kabul edilmiyor.
Yani şu anki düzenlemelere göre, bir öğrencinin lise veya üniversite döneminde yaptığı stajın sigorta girişi, emeklilik açısından bir avantaj sağlamıyor.
TBMM’de Kanun Teklifleri Sunuldu
Son yıllarda staj ve çıraklık mağdurlarının sorununa çözüm bulmak amacıyla birden fazla kanun teklifi Türkiye Büyük Millet Meclisi’ne sunuldu. Bu teklifler, staj sürelerinin borçlanılarak prim gününe eklenmesi ve sigorta başlangıcının erkene çekilmesi yönündeydi.
Ancak söz konusu teklifler henüz yasalaşmadı. Hükûmetin maliyet hesaplamaları, bütçe planlaması ve EYT düzenlemesi sonrası oluşan etkiler göz önünde bulundurularak yeni bir adım atılması bekleniyor.
Staj Mağdurlarının Beklentisi Artıyor
Staj mağdurları, yıllardır “ilk sigorta giriş tarihimiz stajda başladı, ama emeklilikte sayılmıyor” diyerek hak talebinde bulunuyor. Özellikle EYT düzenlemesi sonrası birçok kişi, staj dönemlerinin emekliliğe dâhil edilmesi hâlinde emeklilik yaşının birkaç yıl öne çekileceğini belirtiyor.
Çalışma Bakanlığı’nın son e-Devlet güncellemesi, bu kesim için umut verici bir teknik hazırlık olarak değerlendiriliyor. Ancak nihai karar, TBMM’de yapılacak olası yasal düzenlemeye bağlı olacak.
