Türkiye’de yenilenebilir enerji yatırımları kapsamında önemli bir adım atıldı. Devlet Su İşleri (DSİ) Genel Müdürlüğü tarafından hazırlanan “Yüzer Güneş Enerji Santralleri Kurulmasında Su Yüzeyi Kullanımına ve Kiralanmasına İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik”, Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girdi. Bu yeni düzenleme; baraj gölleri, suni göller ve kanal yüzeylerinin güneş enerjisi üretimi için nasıl değerlendirileceğine yönelik tüm kuralları netleştiriyor.
Başvuru, Değerlendirme ve Projelendirme Süreci
Yönetmelik, yüzer GES kurulumu için başvuru aşamalarından fizibilite çalışmalarına, projelendirme esaslarından kiralama süreçlerine kadar tüm adımları kapsıyor. Buna göre, başvurular yalnızca tüzel kişiler tarafından yapılabilecek ve DSİ’nin yetkisi altındaki su yüzeylerinde gerçekleştirilecek. Kurulacak tesisin planlama, inşaat ve işletme dönemlerinde herhangi bir değişiklik yapılması halinde ise DSİ ve ilgili kurumların görüşünün alınması zorunlu tutuluyor. Bu durum, projelerin çevresel ve teknik açıdan sürdürülebilir yürütülmesini amaçlıyor.
Belediyelere Su Yüzeylerinde GES Kurma Yetkisi
Yeni düzenlemeyle birlikte belediyeler ve bağlı kuruluşları, kendi sınırlarında bulunan baraj gölleri, suni göller ve kanallar üzerinde yüzer GES kurma hakkına sahip oldu. Belediyelerin hazırlayacağı başvuru dosyaları DSİ tarafından değerlendirilecek. Böylece yerel yönetimlerin yenilenebilir enerji üretiminde daha aktif rol üstlenmesi hedefleniyor. Bu tür projeler, şehirlerin enerji ihtiyacını karşılamada önemli bir katkı sunabilir.
Lisans Sahipleri İçin Özel Kurallar
Mevzuata göre, ön lisans veya lisans sahibi enerji şirketleri, lisanslarında kayıtlı alanlarda yüzer GES kurabilecek. Ancak Elektrik Üretim A.Ş.’ye ait rezervuarlar bu kapsamın dışında bırakıldı. Lisanslı şirketlerin projelerinde çevresel etki değerlendirmesi (ÇED) başta olmak üzere tüm teknik aşamalarda yapılacak değişiklikler için DSİ’nin onayı gerekiyor. Bu sayede hem üretim sahalarının güvenliği hem de su kaynaklarının sürdürülebilir yönetimi sağlanmış olacak.
Kiralama Usulleri ve Sözleşme Süreleri
Yüzer GES kurulacak su alanları, DSİ ile ilgili kurumlar arasında yapılacak protokol ve kiralama sözleşmeleriyle tahsis edilecek. Tüzel kişilerin ayrıca taahhütname imzalamaları gerekiyor. Kiralanan alanın ilk kira bedeli, sözleşmenin imzalandığı tarihten itibaren beş iş günü içinde DSİ’ye peşin olarak ödenecek.YEKA kapsamında veya ana kaynağı hidrolik olan yardımcı kaynak santrallerle birlikte yapılan yüzer GES projelerinde kiralama sözleşmesi, doğrudan lisans süresi boyunca geçerli olacak. Belediyeler tarafından kurulan tesislerde ise kiralama süresi en fazla 10 yıl olup DSİ’nin onayıyla iki kez 10’ar yıllık uzatma yapılabilecek.
Çevresel Etki ve Denetim Süreçleri
Yönetmelik, çevre koruma konusuna da özel önem veriyor. Yüzer GES tesislerinin su kalitesine, su ekosistemine veya çevreye olumsuz etkisinin tespit edilmesi halinde, ilgili tüzel kişi gerekli tüm önlemleri almakla yükümlü olacak. Gerektiğinde DSİ’nin oluşturacağı komisyon ve firma temsilcilerinin katılımıyla denetim ve muayeneler gerçekleştirilebilecek. Bu yaklaşım, hem doğal kaynakların korunmasını hem de yenilenebilir enerji yatırımlarının sürdürülebilirliğini güvence altına almayı hedefliyor.
