Dünya genelinde nükleer enerji, geçen yıl tarihinin en yüksek elektrik üretim seviyesine ulaştı. Dünya Nükleer Birliği’nin yayımladığı Dünya Nükleer Performans Raporuna göre, nükleer reaktörler 2024’te toplam 2 bin 667 teravatsaat elektrik üreterek, 2006’da kaydedilen 2 bin 660 teravatsaatlik rekoru geride bıraktı.
Raporda, 66 teravatsaatlik üretim artışının büyük bölümünün Fransa’dan kaynaklandığı belirtildi. Son yıllarda teknik sorunlar nedeniyle devre dışı kalan birçok Fransız reaktörünün yeniden faaliyete geçmesi, küresel üretime doğrudan katkı sağladı. Öte yandan Asya kıtası, yeni reaktör yatırımlarıyla dikkat çekti. Geçen yıl devreye alınan 7 reaktörün 5’i Asya’da şebekeye bağlanarak kıtanın enerji kapasitesini artırdı.
Küresel Kapasite 398 Gigavata Ulaştı
2024 sonu itibarıyla dünya genelinde işletilebilir durumda olan 440 reaktörün toplam kapasitesi 398 gigavata çıktı. Bu, 2023’e göre 6 gigavatlık bir artış anlamına geliyor. Kuzey Amerika’daki reaktörler ise ortalama yüzde 90 kapasiteyle çalışarak performans açısından öne çıktı.
Geçtiğimiz yıl 9 yeni reaktörün inşasına başlanırken bunların 6’sı Çin’de, diğerleri ise Mısır, Pakistan ve Rusya’da konumlandı. Ayrıca Çin, Fransa, Hindistan, Birleşik Arap Emirlikleri ve ABD’de toplam 7 reaktör şebekeye bağlanarak elektrik üretmeye başladı. Buna karşılık, Kanada’da 2, Rusya’da 1 ve Tayvan’da 1 olmak üzere 4 reaktör kalıcı olarak kapatıldı.
Türkiye’nin İlk Nükleer Güç Santrali Akkuyu
Raporda Türkiye’ye de özel bir bölüm ayrıldı. Mersin’in güneyinde yapımı süren Akkuyu Nükleer Güç Santrali, Türkiye’nin enerji stratejisinde dönüm noktası olarak değerlendirildi. Dört üniteden oluşacak santralde her biri 1114 megavat kapasiteli VVER-1200 tipi reaktörler bulunuyor. Ağustos 2023’te 4. ünitenin inşaatına başlanırken, ilk ünitenin devreye alma süreci Nisan 2024’te başlatıldı. Akkuyu’nun 2025-2028 yılları arasında kademeli olarak faaliyete geçmesi ve Türkiye’nin ilk kez nükleer elektrik üretmesini sağlaması öngörülüyor.
Türkiye, Akkuyu dışında ikinci ve üçüncü nükleer santral projeleri için de adımlar atıyor. Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı, Rusya, Çin ve Güney Kore ile yeni santral projeleri için görüşmeler yürütüyor. Ayrıca Türkiye’nin ABD ve İngiltere ile küçük modüler reaktörler (SMR) konusunda temaslarda bulunduğu da raporda vurgulandı. Bu gelişmeler, Türkiye’nin hem enerji güvenliğini artırmayı hem de hızla büyüyen elektrik talebini düşük karbonlu kaynaklarla karşılamayı hedeflediğini gösteriyor.
