2026 Yılı Cumhurbaşkanlığı Yıllık Programı’nda yer alan bilgilere göre, Türkiye’nin kırsal kalkınma politikaları, Ulusal Kırsal Kalkınma Stratejisi doğrultusunda daha etkin ve sonuç odaklı bir yapıya kavuşturuluyor. Tarım ve kırsal bölgelerdeki ekonomik faaliyetlerin güçlendirilmesi amacıyla hem ulusal hem de AB destekli programların kapsamı genişletiliyor.
Yatırım ve Destek Mekanizmaları Genişletiliyor
Kırsal kalkınmanın sürdürülebilir şekilde ilerlemesi için çeşitli finansman kaynakları devrede. Kırsal Kalkınma Yatırımlarının Desteklenmesi Programı (KKYDP) ve IPARD Programı aracılığıyla üreticilere, kooperatiflere ve girişimcilere hibe destekleri sunuluyor.
Bunun yanında, bireysel sulama sistemlerine yapılan katkılar, tarımsal yayım ve danışmanlık hizmetlerinin teşviki ile Çiftlik Muhasebe Veri Ağı Sistemi'ne katılım primleri de üreticilerin yükünü hafifletiyor. Bu destekler, hem üretim maliyetlerini azaltmayı hem de kırsalda modern tarım uygulamalarını yaygınlaştırmayı hedefliyor.
KKYDP ile Üretim ve İşleme Kapasitesi Artıyor
KKYDP kapsamında tarımsal ürünlerin işlenmesi, depolanması ve paketlenmesine yönelik yatırımlar önemli ölçüde destekleniyor. Program, yeni tesislerin kurulmasına, mevcut işletmelerin modernizasyonuna ve kapasite artışına yüzde 50 oranında hibe sunuyor. Böylece tarım sektöründeki katma değerin yükseltilmesi ve üretim zincirinin güçlendirilmesi amaçlanıyor.
2006-2025 döneminde programa sağlanan yoğun ilgi dikkat çekiyor. Bu süreçte 20 bin 856 projeye toplam 9,38 milyar liralık hibe desteği verildi. Söz konusu projelerin hayata geçirilmesiyle birlikte 19,8 milyar liralık yatırım ekonomiye kazandırıldı ve 126 bin 877 kişiye istihdam yaratıldı. 2024 yılı için ise 4 bin 46 proje destek kapsamına alınarak 8,9 milyar liralık kaynak ayrıldı.
IPARD ile Kırsal Ekonomide Çeşitlilik Artıyor
Avrupa Birliği’nin katılım öncesi mali yardımları kapsamında yürütülen IPARD Programı ise kırsal alanlarda ekonomik faaliyetlerin çeşitlendirilmesine büyük katkı sağlıyor. Tarım ve hayvancılık ürünlerinin işlenmesinden bitkisel üretime, yenilenebilir enerji yatırımlarından kırsal turizme ve el sanatlarına kadar geniş bir yelpazede projeler destekleniyor. Programın temel hedefleri arasında istihdamı artırmak, kırsal gelir kaynaklarını genişletmek ve kırdan kente göçü azaltmak bulunuyor.
IPARD kapsamında gerçek ve tüzel kişilere, üretici örgütlerine ve kooperatiflere yüzde 50 ila 75 arasında değişen hibe oranları sunuluyor. 2011’de 42 ilde başlayan programın 2024 itibarıyla tüm Türkiye’yi kapsaması, kırsal kalkınma çalışmalarının yaygın etkisini güçlendirdi.
29 Eylül itibarıyla programın toplam hibe tutarı 1,9 milyar avroya ulaştı. Tamamlanan proje sayısı 25 bin 608 olurken, 348 proje hâlen devam ediyor. Genç yatırımcılar için özel teşvikler sayesinde 13 bin 814 girişimci destek aldı; kadın girişimcilere sağlanan 6 bin 578 destek ise kırsal kalkınmada kadınların rolünü güçlendirdi. Programın yarattığı toplam istihdam 105 bin 680 kişiye ulaştı.
