Uluslararası Para Fonu (IMF) Başkanı Kristalina Georgieva, yapay zeka (AI) hisselerinde yaşanan hızlı yükselişin tehlikeli bir noktaya geldiğini belirterek piyasaları sert bir dille uyardı.
Georgieva’nın “Kemerleri bağlayın, AI çılgınlığı dot-com kabusu gibi bitebilir” sözleri, hem yatırımcıların hem de ekonomistlerin dikkatini yeniden bu alandaki aşırı değerlemelere çevirdi. Bu açıklama, The Economist’in kapağında yer alan “yaklaşan kriz” imasına da gönderme yaparak küresel ölçekte bir piyasa sarsıntısı ihtimalini gündeme taşıdı.
Washington Zirvesinde AI Balonu Tartışması
Geçtiğimiz ay Washington’da düzenlenen IMF ve Dünya Bankası toplantılarının ana gündemini, yapay zeka yatırımlarındaki olağanüstü artışın bir balon oluşturup oluşturmadığı sorusu belirledi.
IMF’nin Ekim 2025 Dünya Ekonomik Görünüm raporu, bu şüpheleri güçlendiren net bir uyarı içeriyor: AI odaklı yatırım patlaması “keskin bir piyasa düzeltmesine” yol açabilir.
Georgieva, finansal koşulların tarihte olduğu gibi bir anda tersine dönebileceğini, yatırımcı psikolojisindeki küçük bir kırılmanın bile zincirleme bir düşüş yaratabileceğini vurguluyor. Bu değerlendirme, 2000’lerin başındaki dot-com çöküşünü hatırlatan güçlü bir benzetme olarak öne çıkıyor.
Teknoloji Devleri Büyüyor, Verimlilik Artışı Bekleniyor
Bugün Nvidia gibi teknoloji devleri trilyon dolarlık piyasa değerlerine ulaşmış durumda. Ancak IMF’ye göre, şirketlerin değerindeki bu hızlı genişleme henüz reel ekonomide karşılıklı bir verimlilik artışıyla desteklenmiyor.
Benzer şekilde, Amerikan borsası S&P 500’ün %40’ının teknoloji şirketlerinden oluşması, piyasayı tek bir sektöre aşırı bağımlı hale getiriyor. OpenAI’nin yaklaşık 500 milyar dolarlık değerlemeye ulaşması gibi örnekler, AI odaklı şirketlere yönelik şişkin algıyı daha da pekiştiriyor.
IMF: “Dot-com Benzeri Bir Balon Şişiyor”
IMF Başekonomisti Pierre-Olivier Gourinchas, mevcut tabloyu oldukça net bir ifadeyle özetliyor: “Bu dot-com benzeri bir balon. Değerlemeler şişti ama verimlilik artışı yok.”
Gourinchas’a göre, bu balonun patlaması hâlinde küresel piyasalarda kaçınılmaz bir düzeltme yaşanacak. Yapay zeka hisselerindeki yükselişin ABD’de enflasyonu %2.7’ye çıkarması da dikkat çekiyor. Bu oran, Fed’in %2’lik enflasyon hedefinin üzerinde ve mevcut fiyatlama baskılarının teknoloji sektöründen kaynaklandığını gösteriyor.
Dünyaca ünlü ekonomistler, AI merkezli piyasa hareketliliğinin balon teorisindeki beş aşamanın üçüncüsüne ulaştığını düşünüyor. Bu aşamada yatırımlar hızla genişliyor, şirketler birbirlerinin hisselerini satın alıyor ve piyasalarda bir tür “ponzi döngüsü” havası oluşuyor.
Küresel Zincirleme Etki Riski
AI hisselerine yalnızca ABD’li yatırımcılar değil; Avrupa’daki büyük emeklilik fonları, Japonya ve Brezilya merkez bankaları da yönelmiş durumda. Bu yaygın yatırım profili, olası bir balon patlamasında kayıpların küresel bir zincirleme etkiye dönüşebileceği anlamına geliyor.
Ayrıca, ABD Başkanı Donald Trump’ın Çin’e yönelik %100 gümrük vergisi tehdidi gibi jeopolitik riskler de piyasalardaki kırılganlığı artıran unsurlar arasında gösteriliyor.
Küresel ekonomi, yapay zeka yatırımlarının geleceği konusunda belirsizliklerle dolu bir sürece girmiş durumda. IMF’nin uyarıları ise yatırımcılara ve politika yapıcılara, bu hızlı büyümenin ardındaki riskleri yeniden değerlendirme çağrısı niteliği taşıyor.
