Avrupa Birliği (AB), İran’a yönelik Birleşmiş Milletler (BM) yaptırımlarını yeniden yürürlüğe sokma kararı aldı. AB Dış İlişkiler ve Güvenlik Politikası Yüksek Temsilcisi Kaja Kallas, “snapback” adı verilen mekanizmanın devreye girdiğini ve yaptırımların gecikmeksizin uygulanacağını duyurdu.
Kallas, yaptırımların ertelenmesi için Tahran’la yürütülen diplomatik görüşmelerin başarısızlıkla sonuçlandığını belirtti. Avrupa ülkeleri, İran’ın nükleer programına dair yükümlülüklerini yerine getirmesi için son tarihin uzatılmasını hedefliyordu. Ancak taraflar arasında bir uzlaşı sağlanamayınca yaptırımlar otomatik olarak devreye girdi.
AB, yaptırımların yeniden yürürlüğe girmesinin diplomatik sürecin sonu anlamına gelmediğini vurguluyor. Kallas, İran’ın Nükleer Silahların Yayılmasının Önlenmesi Antlaşması’ndaki (NPT) yükümlülüklerine sadık kalması gerektiğini hatırlatarak, Tahran’a diyalog için açık kapı bırakıldığını ifade etti.
“Snapback” mekanizması, 2015 yılında imzalanan nükleer anlaşma (Kapsamlı Ortak Eylem Planı - JCPOA) kapsamında tanımlanmış bir yaptırım geri dönüş süreci.
Anlaşmaya taraf ülkelerden biri, İran’ın yükümlülüklerini ihlal ettiğini kanıtlarsa, BM yaptırımlarını otomatik olarak geri getirebiliyor. Bu mekanizma, ek bir oylama ya da karar gerektirmeden yürürlüğe giriyor.
İngiltere, Fransa ve Almanya, ABD’nin 2018’de anlaşmadan tek taraflı çekilmesinden sonra İran’ın nükleer faaliyetlerini sınırlamadığını ileri sürerek 28 Ağustos’ta snapback sürecini başlatmıştı. Süreç, 28 Eylül gece yarısında sona erdi ve İran’a yönelik yaptırımlar otomatik olarak yeniden yürürlüğe girdi.
